Нийгмийн халамж, тэтгэвэр тэтгэмж
Засгийн газрын 2019 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдрийн “Нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, асаргааны тэтгэмжийн хэмжээг шинэчлэн тогтоох тухай” 27 дугаар тогтоолоор нийгмийн халамжийн тэтгэмжийн хэмжээг сард 174,000 төгрөгөөр, асаргааны тэтэмжийн хэмжээг 76,000 төгрөгөөр тогтоон 2019 оны 02 дугаар сарын 01- ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөж эхлээд байна.
Байнгын асаргаа шаардлагатай иргэнийг тодорхойлох өвчин гэмтлийн жагсаалт, шалгуур үзүүлэлтийг Эрүүл мэндийн сайд, Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайдын хамтарсан тушаалаар баталжээ.
Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн 13.2.4-т заасан “эмнэлгийн хяналтад байдаг, байнгын асаргаа шаардлагатай ахмад настан болон хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд ба иргэнийг асарч байгаа иргэн”-д сар бүр асаргааны тэтгэмж олгодог. Мөн хуулийн 13.11-д “Энэ хуулийн 13.2.4-т заасан ахмад настан болон хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд ба иргэнийг тодорхойлох шалгуур үзүүлэлт, өвчин, гэмтлийн жагсаалтыг эрүүл мэндийн болон нийгмийн хамгааллын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална” гэж заасны дагуу Эрүүл мэндийн сайд, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын 2018 оны 02 дугаар сарын 20-ны өдрийн А/69/48 дугаар хамтарсан тушаалаар “Байнгын асаргаа шаардлагатай ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 0-16 хүртэлх насны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг тодорхойлох өвчин гэмтлийн жагсаалт шалгуур, үзүүлэлт”-ийг батлан хэрэгжүүлж байна.
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд олгох хөнгөлөлт, тусламж https://mlsp.gov.mn/op?id=29
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.1
Үйлчилгээний төрөл
Байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд, бүрэн хараагүй, бүрэн хэлгүй, дүлий, одой иргэн болон байнгын асаргаа шаардлагатай хөдөлмөрийн чадвараа бүрэн алдсан хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнд орон сууцны хөлс төлөхөд, хэрэв нийтийн халаалтгүй сууц, гэрт амьдардаг бол түлш худалдан авахад нь жилд нэг удаа мөнгөн тусламж олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Жилд нэг удаа 140 000₮
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- Иргэний үнэмлэх, хуулбарын хамт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний үнэмлэх, хуулбарын хамт
- 16 насанд хүрээгүй бол төрсний гэрчилгээ хуулбарын хамт;
- Хүүхдийг хөгжлийн бэрхшээлтэй болохыг тогтоосон аймаг, аймаг дүүргийн Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн хамгааллын салбар комиссын шийдвэрийн хуулбар
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.2
Үйлчилгээний төрөл
18 хүртэлх насны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн дотоодод хийлгэсэн протезын үнийг эдэлгээний хугацаа дууссан болон тухайн хүүхдийн өсөлтийн улмаас бие эрхтэнд нь таарахгүй болсон тохиолдолд тухай бүр 100 хувь нөхөн олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Таарахгүй болсон тухай бүр 100% нөхөн олгоно
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- 16 насанд хүрээгүй бол төрсний гэрчилгээ хуулбарын хамт;
- Протез, ортепед, тусгай хэрэгслийн төлбөр төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл
- Аймаг, дүүргийн эрүүл мэндийн байгууллагын Эмнэлэг хягалтынкомиссын протез хийлгэх шаардлагатай тухай шийдвэр, аймаг, нийслэлд эрүүл мэндийн төв, нэгдсэн эмнэлгийн нарийн мэргэжлийн эмчийн ортодпедийн болон тусгай хэрэгсэл шаардлагатай тухай тодорхойлолт, сум тосгонд сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвийн ерөнхий эмчийн тодорхойлолт ;
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний үнэмлэх, хуулбарын хамт
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.3
Үйлчилгээний төрөл
Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас протез хийлгэх, сэргээн засалттай холбогдсон хөнгөлөлт авах эрх үүсээгүй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний дотоодод хийлгэсэн протезын үнийг гурван жил тутам нэг удаа нөхөн олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
3 Жил тутам нэг удаа
Протез, ортепедийн хэрэгслийн жишиг үнийн дагуу
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- 16 насанд хүрээгүй бол төрсний гэрчилгээ хуулбарын хамт;
- Протез, ортепед, тусгай хэрэгслийн төлбөр төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл
- Аймаг, дүүргийн эрүүл мэндийн байгууллагын Эмнэлэг хягалтынкомиссын протез хийлгэх шаардлагатай тухай шийдвэр, аймаг, нийслэлд эрүүл мэндийн төв, нэгдсэн эмнэлгийн нарийн мэргэжлийн эмчийн ортодпедийн болон тусгай хэрэгсэл шаардлагатай тухай тодорхойлолт, сум тосгонд сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвийн ерөнхий эмчийн тодорхойлолт ;
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний үнэмлэх, хуулбарын хамт
- Нийгмийн халамжийн сангаас тэтгэвэр авагч иргэнээс бусад иргэн үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас протез, сэргээн засалтын хөнгөлөлт авах эрх үүсээгүй тухайаймаг, дүүргийннийгмийн даатгалын (сумын нийгмийн даатгалын байцаагч) байгууллагынтодорхойлолт.
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.4
Үйлчилгээний төрөл
18 хүртэлх насны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд, түүнчлэн үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас протез хийлгэх, сэргээн засалттай холбогдсон хөнгөлөлт авах эрх үүсээгүй, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний дотоодод хийлгэсэн болон худалдан авсан ортопед, тэргэнцэр зэрэг тусгай хэрэгслийн үнийг гурван жил тутам нэг удаа 100 хувь нөхөн олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Гурван жил тутам нэг удаа 100 хувь нөхөн олгох;
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- 16 насанд хүрээгүй бол төрсний гэрчилгээ хуулбарын хамт;
- Протез, ортепед, тусгай хэрэгслийн төлбөр төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл
- Аймаг, дүүргийн эрүүл мэндийн байгууллагын Эмнэлэг хягалтынкомиссын протез хийлгэх шаардлагатай тухай шийдвэр, аймаг, нийслэлд эрүүл мэндийн төв, нэгдсэн эмнэлгийн нарийн мэргэжлийн эмчийн ортодпедийн болон тусгай хэрэгсэл шаардлагатай тухай тодорхойлолт, сум тосгонд сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвийн ерөнхий эмчийн тодорхойлолт ;
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний үнэмлэх, хуулбарын хамт
- Нийгмийн халамжийн сангаас тэтгэвэр авагч иргэнээс бусад иргэн үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас протез, сэргээн засалтын хөнгөлөлт авах эрх үүсээгүй тухайаймаг, дүүргийннийгмийн даатгалын (сумын нийгмийн даатгалын байцаагч) байгууллагынтодорхойлолт.
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.5
Үйлчилгээний төрөл
Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд болон түүний асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийн цэцэрлэг, сургуульд ирж, очих унааны зардлыг хөнгөлөх, эсхүл автобусаар үйлчлэх;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Жилд нэг удаа 200 000₮
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- Төрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт;
- Цэцэрлэг, сургуульд хүргэж өгөх болон авах асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийн иргэний үнэмлэх, хуулбарын хамт;
- Хүүхдийн хөгжлийн бэрхшээлийг тодорхойлсон эрүүл мэндийн байгууллагын мэргэжлийн эмчнарын хяналтын комиссын шийдвэр;
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн суралцаж байгаа сургууль, цэцэрлэгийн тодорхойлолт;
- Орон нутагт оршин суудаг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд аймаг болон сумын төв, нийслэлд суралцахаар ирсэн тохиолдолд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд, түүний асран хамгаалагчийн тээврийн зардал төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.6
Үйлчилгээний төрөл
Насанд хүрсэн бүрэн хараагүй, сонсголгүй, хэл ярианы бэрхшээлтэй хүний харилцаа холбооны зардалд хөнгөлөлт үзүүлэх;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Сар бүр 20 000₮
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- Төрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт;
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнийүнэмлэх, хуулбарын хамт;
- Бүрэн хараагүй, сонсголгүй, хэл ярианы бэрхшээлтэй болохыг тодорхойлсон аймаг, дүүргийн эмнэлэг, хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрийн хуулбар;
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.7
Үйлчилгээний төрөл
Дотоодын рашаан сувилалд сувилуулах шаардлагатай дараах хүнд ирж, очих унааны, ор хоногийн зардлыг эрүүл мэндийн даатгалтай иргэний энгийн өрөөний тарифаар тус тус тооцон дурдсан хувиар жилд нэг удаа нөхөн олгох:
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Жилд нэг удаа
26.1.7.а.Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдэд 100 хувь;
26.1.7.б.хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг асран халамжилж яваа нэг иргэнд 50 хувь;
26.1.7.в.үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас хөнгөлөлт авах эрх үүсээгүй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд 50 хувь.
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- Төрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт;
- Хүүхдийг хөгжлийн бэрхшээлтэй болохыг тогтоосон аймаг, аймаг дүүргийн Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн хамгааллын салбар комиссын шийдвэрийн хуулбар;
- 16 насанд хүрсэн иргэний хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь хэмжээг тогтоосон эмнэлэг, хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэр
- Замын зардал төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл;
- Рашаан сувилалд сувилуулсан эрхийн бичгийн үнэ төлсөн тухай санхүүгийнбаримт эсхүл нэхэмжлэл;
- Эмчилгээ, сувилгаа шаардлагатай тухай эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлт
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.9
Үйлчилгээний төрөл
Бүрэн хараагүй хүн эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлтээр эмчлүүлэх, рашаан сувилалд сувилуулахаар аймгаас нийслэлд, нийслэлээс аймагт зорчсон тохиолдолд ирж, буцах унааны зардлын 75 хувийг жилд нэг удаа нөхөн олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Жилд нэг удаа
Ирж буцах унааны зардлын 75 хувь
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- өрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнийүнэмлэх, хуулбарын хамт
- Замын зардал төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл;
- Аймаг, дүүргийн Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрийн хуулбар;
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.10
Үйлчилгээний төрөл
Нийслэлээс 1000 ба түүнээс дээш километр алслагдсан газарт байнга оршин суудаг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн аймгийн нэгдсэн эмнэлгийн нарийн мэргэжлийн эмч нарын хяналтын комиссын шийдвэрээр нийслэлд ирж эмчлүүлэх, шинжилгээ хийлгэх тохиолдолд ирж, очих унааны зардлыг жилд нэг удаа нөхөн олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Жилд нэг удаа
Ирж, очих унааны зардал
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- өрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт
- Сум, хорооны Засаг даргын тодорхойлолт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний үнэмлэх, хуулбарын хамт
- Замын зардал төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл;
- Аймаг, дүүргийн Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрийн хуулбар;
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.12
Үйлчилгээний төрөл
Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд нь хүүхдийн зусланд амарвал эрхийн бичгийн 50 хувийг жилд нэг удаа олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Жилд нэг удаа
Эрхийн бичгийн 50 хувийг олгоно
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- өрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнийүнэмлэх, хуулбарын хамт;
- Эрхийн бичгийн үнэ төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл.
- Хүүхдийг хөгжлийн бэрхшээлтэй болохыг тогтоосон аймаг, аймаг дүүргийн Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн хамгааллын салбар комиссын шийдвэрийн хуулбар;
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.14
Үйлчилгээний төрөл
Хараагүй хүний брайлийн үсгээр бичсэн захидал, ил захидал, брайль хэвлэл, 10 кг хүртэлх илгээмжийг дотоодод үнэ төлбөргүй явуулж, хараагүй хүний зориулалттай техник, тоног төхөөрөмж, материал хэрэгслийг дотоодод үнэ төлбөргүй хүргүүлэх
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- өрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний үнэмлэх, хуулбарын хамт;
- Аймаг, дүүргийн Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрийн хуулбар;
- Брайль хэвлэл, илгээмж явуулахад төлбөр төлсөн баримт эсхүл нэхэмжлэл
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 26.1.15
Үйлчилгээний төрөл
Нийгмийн даатгалын тухай хууль тогтоомжид заасан оршуулгын тэтгэмж авах эрх үүсээгүй, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн болон хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд нас барвал түүний оршуулгын зардалд нийгмийн даатгалын сангаас олгох оршуулгын тэтгэмжтэй тэнцүү хэмжээний мөнгөн тусламж олгох;
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Нэг удаа 1 000 000₮
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/;
- Нас барсны гэрчилгээ
- Оршуулгын тэтгэмж олгоогүй тухай аймаг, дүүргийн нийгмийн даатгал(суманд нийгмийн даатгалын байцаагч)-ын байгууллагын тодорхойлолт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй байсныг гэрчлэх баримт;
- Ганц бие болох тухай сум, хорооны Засаг даргын тодорхойлолт;
- Оршуулах ажлыг хариуцах итгэмжлэгдсэн этгээдийг томилсон тухай сум, хорооны Засаг даргын шийдвэр;
- Итгэмжлэгдсэн этгээдийн иргэний үнэмлэх, хуулбарын хамт.
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө.
Хууль, журмын заалт
ХБХЭТХ хууль 33.4
Үйлчилгээний төрөл
Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн олимп, паралимп, дифлимп, тусгай олимп, тивийн наадам, дэлхийн зэрэглэлийн тэмцээнд оролцож алт, мөнгө, хүрэл медаль хүртсэн тохиолдолд түүний оролцсон тэмцээний давтамжийн хугацаанд ногдох тэтгэвэртэй нь тэнцэх хэмжээний нэг удаагийн мөнгөн урамшуулал олгоно.
Олгох давтамж, мөнгөний хэмжээ/төгрөгөөр/
Тэмцээний давтамжийн хугацаанд
Тэтгэвэртэй нь тэнцэх хэмжээний нэг удаагийн мөнгөн урамшуулал
Бүрдүүлэх бичиг баримт
- Өргөдөл /маягтын дагуу/
- өрсний гэрчилгээ (16 насанд хүрсэн бол иргэний үнэмлэх) хуулбарын хамт
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний үнэмлэх, хуулбарын хамт;
- Сум, хорооны Засаг даргын тодорхойлолт
- Олимп, паралимп, дифлимп, тусгай олимп, тивийн наадам, дэлхийн зэрэглэлийн тэмцээнд оролцож авсан медалийн үнэмлэх, хуулбарын хамт
- Олимп, паралимп, дифлимп, тусгай олимп, тивийн наадам, дэлхийн зэрэглэлийн тэмцээнд оролцож алт, мөнгө, хүрэл медаль авсан тухай болон уг тэмцээний давтамжийн талаар биеийн тамир, спортын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын тодорхойлолт
Дээрх бичиг баримтыг бүрдүүлж сум, хорооныхоо нийгмийн ажилтанд өгнө